Boeken

 

Graven in de Bonifatiusterp van Dokkum deel 1
Auteur: G.I.W. Dragt, mei 2018
Rijk geïll., 144 pp. 
Prijs € 24,50 


deel 1: De vroegste geschiedenis van de Markt tot omstreeks 1350.
Met onder andere een spectaculaire reconstructie van de prachtige mozaïekvloer van omstreeks 1325 in de St.-Maartenkerk.

In het boek zet auteur Ihno Dragt alle archeologische gegevens van de Markt voor het eerst op een rijtje. Een tijdrovende taak waarmee de directeur van Museum Dokkum al in 2014 is begonnen, meest in zijn schaarse vrije tijd. Bijzonder is vooral de reconstructie van de mozaïekvloer in de Sint Martinuskerk. Door het 11-Fountains Project had hij duidelijk een deadline voor ogen. In tegenstelling tot het realiseren van de IJsfontein, lukte het hem wel om het boek op tijd af te krijgen.  

Klik hier om het PDF-bestand direct te bestellen

 

---

Graven in de Bonifatiusterp van Dokkum deel 2
Auteur: G.I.W. Dragt, mei 2018
Rijk geïll., 144 pp. 
Prijs € 24,50


deel 2: gereed op 5 juni ‘Bonifatiusdag’. Dit deel gaat geheel over de abdijtoren uit de 14de eeuw die er nog gestaan heeft tot 1832. Met een digitale reconstructie daarvan die via een scan-app te bekijken is.

Klik hier om het boek direct te bestellen

Klik hier om het PDF-bestand direct te bestellen 

 

---

Graven in de Bonifatiusterp van Dokkum deel 3
Auteur: G.I.W. Dragt, februari 2019
Rijk geïll., 144 pp. 
Prijs € 24,50


deel 3: gereed in het najaar als de IJsfontein onthuld wordt. Dit deel gaat over de geschiedenis van 1400 tot heden. Met afbeeldingen van de zandstenen resten van een gebeeldhouwd doksaal uit de St.-Maartenkerk, de ruimtelijke onwikkeling van de Markt na afbraak van de abdijkerk en oude foto’s vanaf 1890.


Elk deel heeft het symbolische aantal van 144 (12x12) pagina’s en kost € 24.50 (29,50 inclusief verzendkosten). Verkrijgbaar in de museumwinkel.

Klik hier om het boek direct te bestellen

Klik hier om het PDF-direct direct te bestellen
 

---

Dokkumer Wetenswaagdigheden
Auteur: G.I.W. Dragt, aug. 2016
Rijk geïll., 62 pp. 
Prijs € 15,50





 

---

Dokkumer Muziekminnaars in het dramatische jaar 1787
Auteur: G.I.W. Dragt, jan. 2016
Rijk geïll., 116 pp. 
Prijs € 19,75

Spotlight op op de leden van het muziekgenootschap Musica Laborum Dulce Lenimen (1775-1800) die het concert van 14 maart 1787 in Dokkum bezochten.
Wat kan er zo interessant zijn aan een vel papier uit 1787 met namen van mensen die in Dokkum een concert bijwoonden, dat daar een heel boekwerk aan gewijd wordt? Eén van de belangrijkste redenen is dat dit bijna het enige tastbare overblijfsel is van een Dokkumer muziekgenootschap, dat bestaan heeft van omstreeks 1775-1800. Die Dokkumer sociëteit opereerde onder de fraaie naam (vertaald uit het Latijn): Muziek is de zoete verlichtster van de arbeid. Het fungeerde als een luxe avondschool, waar men ontspanning kon vinden maar ook iets kon leren. Enkelen van de vermogende leden kochten gezamenlijk een leegstaand pand van de voormalige Admiraliteit van Dokkum aan, om als concertzaal te dienen.
Een belangrijk doel van deze publicatie was een onderzoek naar de mensen achter de namen op de presentielijst van die 14de maart 1787. En dat leverde niet alleen 27 minilevensbeschrijvingen op, maar ook verrassende inzichten in de samenstelling van het gezelschap. Want wat deed een achttal jongemannen uit notabele families in Dokkum en van elders uit Friesland in dit gezelschap? Zij bleken leerlingen van de muzikale rector van het Dokkumer gymnasium Jan Willem de Crane te zijn. Zoals de 15-jarige Folkert Schellingwou (enig kind van een Dokkumer arts) die later dat jaar tijdens het schaatsen onder het ijs kwam en verdronk….
Behalve aan het lief en leed van de aanwezigen die avond wordt in dit boek ook aandacht besteed aan de politieke situatie van toen. Later dat jaar 1787 werden namelijk de gewapende burgermacht en patriottische sociëteiten verboden. En dit beïnvloedde de levens van diversen van de aanwezigen in hoge mate. Als bijlage wordt nog het enige bewaard gebleven vaandel in Dokkum besproken. Dat gold als een patriottenvaandel uit circa 1785, maar werd door de auteur geïdentificeerd als het Dokkumer stadsvaandel uit 1788. Dit werd beschilderd door de Dokkumer schilder Former van der Elst, aan wiens zeer beperkte oeuvre daardoor dit onbekende werk kon worden toegevoegd.

---

Ontsnapt aan het bloedbad: Hendrik van Bra’s verhaal over de ‘Waalse Furie’ van 1572 in Dokkum
Auteur: G.I.W. Dragt, mei. 2015
Rijk geïll., 100 pp. 
Prijs € 14,95 binnenkort weer leverbaar.


Het vredige stadje Dokkum was in 1572 het toneel van een uiterst gewelddadig schouwspel, waarbij honderden inwoners meedogenloos afgeslacht werden. Het was het begin van de Tachtigjarige Oorlog en Dokkum, toen nog een zeehaven, was van groot strategisch belang. Nu eens werd het ingenomen door de soldaten van de in Spanje zetelende koning Philips II, dan weer door de aanhangers van de uit Duitsland afkomstige prins Willem van Oranje. Dezen noemden zichzelf Geuzen of Watergeuzen, maar Philips betitelde hen als piraten en rebellen. Meestentijds voerden ze kleine oorlogen, of - in het Spaans - guerrilla’s. De zogenaamde Waalse Furie in Dokkum was een voorbeeld van zo’n guerrilla, die ook kenmerken van een burgeroorlog had.

Eind augustus was er door Caspar de Robles, stadhouder van de koning in Friesland, een bezetting in Dokkum geplaatst. Aan het hoofd stond een koningsgezinde Friese edelman. Enige dagen later al werd die bezetting met knuppels, hooivorken en enkele geweren verjaagd door een menigte plattelanders uit de omgeving, onder leiding van een lokale prinsgezinde edelman en een dertigtal soldaten. Dokkumer burgers hielpen ijverig mee en 15 soldaten van de bezetting werden gestenigd, doodgeknuppeld of neergeschoten. Een deel van de roomse burgers vluchtte naar Leeuwarden, anderen bleven en kregen huisarrest. Vanuit hun huis konden ze zien hoe in misgewaden ronddansende protestanten de spot dreven met alles wat rooms-katholiek was.
Vier dagen later waren de rollen geheel omgedraaid. De Robles zond soldaten vanuit Leeuwarden en Groningen en hoewel minder in getal, konden ze de slecht bewapende meute boeren en burgers makkelijk de baas.

Wat volgde was een slachting van vooral protestanten die de straten rood kleurde van het bloed. Later gingen de Frans- en Duitstalige huursoldaten over tot plundering en werd een deel van de stad in brand gestoken.

De Dokkumer arts Hendrik van Bra schreef: Ik huiver nog bij de herinnering aan alles wat ik gezien heb. Zijn ooggetuigenverslag staat centraal in dit boek en wordt vergeleken met wat anderen uit het Spaanse kamp erover schreven. Ongelofelijk genoeg zijn er ook nog schetstekeningen van de gebeurtenis zelf, die waarschijnlijk gemaakt werden in opdracht van De Robles.
 

Klik hier om het PDF-bestand direct te bestellen

 

---

Macht en pracht van een Dokkumer burgemeester rond 1700.
Auteur: G.I.W. Dragt, sept. 2013
Rijk geïll., 160 pp. 
Prijs € 29,50


Dokkum is een prachtig stadje, besloten binnen een aarden verdedigingswal die eind 16de eeuw werd aangelegd. Op zes plaatsen is die wal extra beveiligd door een bastion of bolwerk, een uitspringend verdedigingswerk. Eén van deze dwingers, zoals ze in het noorden genoemd worden, draagt de naam van een Dokkumer burgemeester: de Van Aitzema dwinger. Hij overleed drie eeuwen geleden. Maar in de sfeervolle straten van Dokkum zijn diverse huisgevels te vinden die er in zijn dagen al waren. Staande op de Zijl heeft ook hij kunnen opkijken naar de hoge renaissance gevels die, in de tijd dat hij zijn politieke carrière in Dokkum begon, al zo’n 60 jaar oud waren.
Hij woonde aan de Oranjewal, vlakbij de dwinger die naar hem genoemd is omdat hij die van de stad mocht gebruiken. In 1694 kocht hij er nog een statig huis (Mockema Zathe) in Aalsum bij, ‘onder de rook’ van Dokkum. De weg ernaartoe liet hij op eigen kosten met bomen beplanten, alsof het de oprijlaan van zijn huis was. Rond 1700 was hij verreweg de rijkste man van Dokkum. En door zijn relaties met het stadhouderlijk hof en zijn hoge functies in de landelijke politiek, was deze Dokkumer burgemeester zeer invloedrijk.
Hij gedroeg zich, lijkt het, als de onderkoning van Dokkum. Hij had een stoet aan personeel, sommigen in livrei. Dat is te zien op een schilderij uit 1697, dat hij liet maken ter gelegenheid van een belangrijk diner in zijn huis. Lange tijd is gedacht dat zijn gast de tsaar van Rusland was, op doorreis in Dokkum. Maar die was het niet, al blijft zijn identiteit ook in deze publicatie onopgelost. Wel wordt een duidelijker beeld gegeven van de burgemeester zelf en van de gouden penning die, op zijn initiatief, vanaf 1705 een nieuwe burgemeester ten deel viel. www.museumdokkum.nl / www.historia-doccumensis.nl

---

Friese vissersvrouwen hadden de broek aan.
Auteur: G.I.W. Dragt 2013
Rijk geïll., 42 pp. 
Prijs € 8,45
Digitaal € 2,50 (als pdf-bestand)
 
Uitgave naar aanleiding van een lezing op 26 januari 2013 voor de Nederlandse vereniging voor Kostuum, Kant, Mode en Streekdracht over Friese vissersvrouwen die vroeger gekleed gingen in mansbroeken als ze op het wad wormen gingen zoeken.
Voor een beter begrip van de noodzakelijkheid van deze werkkleding wordt in dit boekje kort ingegaan op de specifieke visserij waarvan die een onderdeel vormt. De vissersvrouwen moesten hun mannetje staan en hadden het bepaald niet minder makkelijk dan de mannen. Dat ze daarbij soms mannenkleding moesten dragen, deden ze uit noodzaak en traditie en ze voelden zich er dikwijls onplezierig bij.
 

---

Social Media in 19e-eeuws Dokkum.
Vijf vriendenalbums uit 1830-1850.
Auteur: G.I.W. Dragt 2012
Rijk geïll., 152 pp. Prijs € 24,95
 
Twitteren, Facebook, LinkedIn en dergelijke zijn onderdelen van de sociale media die tegenwoordig zo belangrijk geacht worden. Uiteraard had men die niet in het 19e-eeuwse Dokkum, maar de vriendenalbums kunnen wel degelijk als voorlopers ervan beschouwd worden.
Vijf van dergelijke losbladige albums worden hier behandeld. Ze werden aangelegd in de periode 1830-1850. Het is de tijd waarin de Belgische onafhankelijkheidsoorlog plaatsvond. Maar ook is het de tijd die Biedermeier genoemd wordt, met veel nadruk op burgerlijke gezelligheid en vrouwelijke handwerken. De albums met hun versjes, motto’s, handwerkjes en tekeningen hoorden hoofdzakelijk tot het domein der jongedames. Toch is er ook een bij van een Dokkumer jongeman. Voor de meesten geldt dat ze met het album begonnen vanaf een jaar of vijftien en dat ze ermee ophielden zodra ze gesetteld waren. Ze kregen het album niet van hun ouders, maar van hun schoolhoofd. Ga maar netwerken, lijkt de opdracht geweest te zijn. Een verbindend element tussen de albums is dat ze ontstonden in een doopsgezind of progressief hervormd milieu: Dokkums upper ten met burgemeesters, statenleden, notarissen, predikanten. Het betreft koopmansdochter Geeske Fockema; Carolien Schonegevel, dochter van een rechter; haar nicht Bet van der Herberg; de predikantendochter Nans Hugenholtz; en Petrus van Steenwijk, die zelf wijnhandelaar werd.
De meer dan 150 album-contribuanten uit het hele land, veelal met genealogische gegevens, zijn terug te vinden via een namenindex. Maar ook de rol van de kostschoolhouders, de herkomst van de versjes (o.a. van Hieronymus van Alphen, de doopsgezinde dichteres Francijntje de Boer, de Bijbel) en de vele familieanekdotes, inclusief het enkele zwarte schaap, maken deze publicatie voor een breed publiek interessant.

---

Rondom de merklap (1761) van een Dokkumer dame in de dop:
Geeske Bekius-Suidema (1751-1832).
Auteur: G.I.W. Dragt 2012
Rijk geïll., 90 pp. Prijs € 14,95
 
De merklap die het Dokkumse meisje Geeske Suidema in 1761 maakte als onderdeel van haar opvoeding is eigenlijk een egodocument dat leest als een boek. De geborduurde doek van ongeveer 50 x 40 cm is een topstuk binnen de collectie merklappen die het museum bezit. Met ruim 50.000 steken in meer dan 20 kleuren vertelde ze ons veel over wie zij was en uit welk milieu ze kwam.Dat ze uit een gegoed milieu kwam is te zien aan de kwaliteit van de gebruikte materialen. En doordat ze uit een bekende Dokkumer familie kwam zijn veel van de initialen die ze op haar lap borduurde te herleiden tot de namen van de personen die tot haar omgeving behoorden. Ooms en tantes, neven en nichten, de handwerkjuf en haar man: allen gaf zij een plaatsje, maar wel in een duidelijke rangorde. 
Geeske’s vader was een Groninger die het tot burgemeester van Dokkum bracht; haar moeder kwam uit het voorname boerengeslacht Van Kleffens. En doordat Geeske enig kind bleef en door hun welstand konden zij haar alles geven op gebied van opvoeding en luxe wat toen mogelijk was. Een prachtige zilveren chatelaine die ze kreeg toen ze 20 was getuigt daarvan. Hetzelfde geldt voor de paar kledingstukken die van haar bewaard bleven: mooier kon men het toentertijd niet kopen. Geeske Suidema was een echte Friezin die getuige het enige portret dat van haar bekend is in de Friese dracht gekleed ging. Ze trouwde met de predikantenzoon François H. Bekius en kreeg vier kinderen. Zoon François werd ook predikant, net als diens kleinzoon, de bekende François Haverschmidt (Piet Paaltjens). Geeske’s schoonvader was het zwarte schaap van de familie. Deze ‘duivel-dominee’ werd afgezet als predikant en heeft, volledig berooid, jaren bij haar ingewoond. Geeske overleed op 81-jarige leeftijd in het huis dat haar man dankzij een forse erfenis in Dokkum kon laten bouwen.

---

Foar dy, leave:
Engelse hondjes op Friese schoorsteenmantels.
Auteur: G.I.W. Dragt 2012
Rijk geïll., 60 pp. Prijs € 13,95
 
Foar dy, leave (Voor jou, lieverd) zijn de gefantaseerde woorden waarmee een Friestalige zeevisser uit Moddergat of Wierum zijn souvenirs aan zijn geliefde thuis overhandigde. De ondertitel Engelse hondjes op Friese schoorsteenmantels geeft aan dat vooral de figuurkeramiek uit Engeland populair was en in de visserswoningen een plaats vond op de schoorsteenmantel. Van allerlei hondenrassen werden beeldjes gemaakt, die door de Engelse middenklasse gretig werden afgenomen en meestal voor de ramen gezet. Toch was een der populairste dat van de spaniël, het kleine langharige hondje dat in Engeland door de adel al eeuwen gefokt werd als gezelschapshondje. De populariteit bij de massa was te danken aan koningin Victoria, die Engeland regeerde van 1837-1901. De jonge koningin was erg geliefd en het beeld van haar lievelingsspaniël Dash, die de eenzaamheid van haar jeugd verdreef, werd verspreid via schilderijen, gravures en borduurpatronen. De pottenbakkers van Staffordshire speelden hierop in door beeldjes van spaniëls te maken, steeds als een paar naar elkaar toegekeerd. Het bleken bestsellers te zijn, die tot de Eerste Wereldoorlog in zeer grote aantallen gemaakt werden. 
 
Hoe de vissers uit Noordoost-Friesland en elders uit Nederland aan deze hondjes kwamen? In de tijd dat visserij vanuit het eigen dorp steeds minder lonend werd, monsterden velen aan op schepen van bijvoorbeeld Vlaardingse reders, die bij de noordelijke Shetlandeilanden op haringvangst gingen. Van ongeveer 1890 tot 1915 kochten zij in de hoofdplaats Lerwick hun souvenirs. Onkundig van het feit dat veel van dat goedkope aardewerk over de ruggen van de (vaak heel jonge) arbeiders vervaardigd was. De spaniëls uit de collectie van museum ‘t Fiskershúske staan in dit boekje centraal. Voor verzamelaars van dergelijke honden zijn er veel nuttige gegevens en prachtige foto’s in opgenomen.  

---

De admiraliteit in Dokkum 1597-1645.
Auteur: G.I.W. Dragt 2012 
Rijk geïll., 44 pp. Prijs € 12,00
 
De Admiraliteit van Friesland heeft van 1597 tot 1645 in Dokkum gezeteld, dus nog geen halve eeuw. Maar 350 jaar later is Dokkum er nog steeds trots op en wordt de periode van de admiraliteit in Dokkum beschouwd als een belangrijk hoofdstuk in de geschiedenis van ons stadje. In 1645 werd de admiraliteit verplaatst naar Harlingen, waar in het jaar 1771 tijdens een grote brand de admiraliteitsgebouwen en alle archieven verloren gingen. Het oude admiraliteitsgebouw in Dokkum dat bewaard bleef, althans een uitbreiding uit 1618, is daardoor des te belangwekkender. Ondanks de brand is er toch nog voldoende over om een behoorlijke indruk te krijgen van wat de admiraliteit betekende voor Dokkum en hoe deze functioneerde. Dat beeld wordt bijvoorbeeld verkregen door de archieven van Staten-Generaal en die van Gedeputeerde Staten van Friesland. Maar bovendien zijn er twee notulenboeken bewaard gebleven uit 1599 en 1601, die ten tijde van de brand in particulier bezit waren, bij familie van een der raadsleden van het toenmalige college. Vooral daaruit is heel interessante, vaak zeer spannende en directe informatie te verkrijgen.

---

Dokkumer kralencocktail:
verrassende variëteit aan kralen in een museumcollectie, 500-2000 A.D.
Auteur: G.I.W. Dragt 2011
Rijk geïll., 96 pp.  Prijs € 16,50 alleen nog digitaal leverbaar (PDF) 7,50 euro 

Kralen zijn bijna net zo oud als de mensheid. Vele millennia lang waren het alleen doorboorde schelpen, zaden, hout, been en dergelijke. Zo’n 6000 jaar geleden werden de eerste kunstmatige kralen gemaakt van klei. Nog weer eeuwen later deed glas zijn intrede en begon aan een zegetocht die duurt tot de dag van vandaag.
Wie op internet naar ‘kralen’ zoekt, krijgt meer dan 4,5 miljoen hits. In veel plaatsen is tegenwoordig een speciale kralenwinkel, waar kralen per stuk worden verkocht. Publicaties zijn er legio. Wat heeft het Dokkumer museum hier aan toe te voegen?
In dit boekje wordt getoond wat dit museum aan kralen in de collectie heeft. Niet meer en niet minder, maar van een verrassende variëteit. Een cocktail van kralen, daterend uit een periode van 1500 jaar. Kralen bedoeld voor de sier (kettingen en armbanden), borduurkraaltjes en kralen voor op kleding en accessoires.
Ontroerend is de aanblik van het skeletje van het ongeveer negenjarig meisje, dat rond 500 in het nabijgelegen Oosterbeintum werd begraven met een lang kralensnoer op haar borst gelegd. De 17de eeuw is met enkele bodemvondsten van kralen vertegenwoordigd. Maar de meeste kralen dateren uit de 19de eeuw. En allemaal vertellen ze hun eigen verhaal.
Zo bleek het portret van een rijke Friezin postuum geschilderd te zijn; ze was gestorven in het kraambed (1824). En haar treurende echtgenoot liet haar afbeelden in vol ornaat, met haar granaten kralenketting en -armbanden. Maar die mooie ketting van glasgranaten met gouden slot uit 1864 bleek juist een geboorte te vieren. Geschonken door de 55-jarige rentenier toen zijn 33 jaar jonge vrouw hem een stamhouder schonk.
Kralen van allerlei materialen, kralen met verhalen. Zo was het vroeger en zo is het nog steeds.
 

---

De fascinerende vissen van Nel Kamphuis.
Auteur: G.I.W. Dragt 2011
Rijk geïll., 90 pp. Prijs € 12,95
 
Nel Kamphuis (1954) is dochter van een dominee die van 1946-1949 Wierum als standplaats had. Daar werden ook enkele kinderen geboren en dat maakte dat het gezin echt tweetalig was. De oudste kinderen zouden altijd onderling Fries blijven spreken. Nel hoorde bij de Nederlandstalige kinderen. Toen ze de vijftig begon te naderen gaf ze een rigoreuze wending aan haar leven. Ze was op haar 23ste afgestudeerd aan de pedagogische academie en had daarna lesgegeven en zich aan een gezinsleven gewijd. Maar in 2002 deed ze toelatingsexamen voor de ArtEz/Hogeschool voor de Kunsten te Arnhem en werd aangenomen. Ze schaamde zich bijna, want er waren 60 - vanzelfsprekend hoofdzakelijk jonge - kandidaten van wie er maar drie 'uitverkoren' werden.
Ze koos de richting van de autonome kunst. Daarbij is een grote mate van zelfstandigheid vereist. Het is een brede opleiding, waarbij allerlei disciplines worden ingezet. In 2007 won ze een door de Saxion Hogescholen ingestelde kunstprijs voor de best afgestudeerde kunstenaar van de regio Overijssel. Dit resulteerde in een opdracht voor een kunstwerk dat in 2009 geplaatst werd in de hal van de Saxion Hogeschool te Deventer. Het werk, getiteld Vogelvrij, bestaat uit 20 panelen met daarop rondfladderende vogels. Ze symboliseren de jongeren die nog zoekende zijn naar hun weg in de maatschappij en doen sterk denken aan de fantastische zeewezens die Nel speciaal voor de expositie in museum 't Fiskershúske maakte.
Nel Kamphuis heeft inmiddels op diverse plaatsen in Nederland geëxposeerd en haar werk is door instanties, galeries en particulieren aangekocht. In 2011, vlak voor de expositie in museum 't Fiskershúske van haar Fascinerende Vissen, heeft ze haar atelier van Deventer naar Eext verplaatst.

Alleen te koop bij Museum 't Fiskershúske

 

---

Aan de vissers heeft het niet gelegen...
Het reddingstation van Moddergat (1878-1942).
Auteur: G.I.W. Dragt 2011
Rijk geïll., 132 pp. Prijs € 21,50
 
In deze uitgave staat het reddingstation van Moddergat centraal. Vandaar uit werden 64 jaar lang pogingen ondernomen om met een reddingboot, roeiend of zeilend, mensen te redden die met hun schip in moeilijkheden gekomen waren. Het werd in 1878 gebouwd, deed dienst tot 1942 en staat er nog steeds, zij het in slechte staat. Maar ook de voormalige reddingboot van Moddergat heeft de tand des tijds moedig doorstaan. In 2011 keerde hij in het dorp terug om gerestaureerd te worden. De wat excentrieke maar vooral ook rijke Makkumer kamergeleerde Lieuwe Annes Buma had 12.000 gulden nagelaten aan de Noord- en Zuid-Hollandsche Redding-Maatschappij, om daarmee een eerste station op Fryslâns vaste wal te vestigen. En deze maatschappij koos voor Moddergat, in de eerste plaats vanwege de vele schipbreuken die er plaats vonden op de Engelsmanplaat, gelegen tussen Schiermonnikoog en Ameland. Maar een andere motivatie voor deze keus was dat de geharde vissers van Paesens en Moddergat (en het nabijgelegen Wierum) al ervaring hadden met reddingen en het gebied op hun duimpje kenden. Diverse bewaard gebleven medailles en oorkonden getuigen daar nog van. Deze vissers vormden de logische bemanning van de L.A. Buma gedoopte reddingboot.
 
Ondanks Moddergats strategische ligging was er één niet onbelangrijk obstakel dat bij reddingspogingen voor oponthoud en bovendien voor veel extra werk zorgde: de zeedijk. Ook was deze ‘verkeersdrempel’ niet ongevaarlijk. In 1901 viel de reddingboot vanaf de top van de dijk op de eronder gelegen huizen en raakte zwaar beschadigd. Eerst kwam er een oude boot als vervanging. Maar in 1911 werd er te Katwijk aan Zee weer een speciaal voor Moddergat gebouwd: de L.A. Buma III, waarmee ook gezeild kon worden. Spectaculaire reddingen, zoals met de legendarische motorreddingboot Insulinde, met thuishaven in Oostmahorn vanaf 1928,
heeft het station van Moddergat niet gekend. Maar elke geredde is er één en aan de vissers heeft het zeker niet gelegen.
Zij waren er voor de drenkeling, weer of geen weer, hoe hoog en dreigend de golven ook op hun roeiboot afkwamen.

---

Slotakkoord aan de 19de eeuw: 
Het Dokkumer muziekfeest van 1897.
Auteur: G.I.W. Dragt 2011
Rijk geïll., 88 pp. Prijs € 14,95
 
Op pinkstermaandag 7 juni 1897 was het groot feest in Dokkum. Het Dockumer Muziekcorps der dienstdoende Schutterij was de organisator en had meer dan 10 korpsen uit Friesland en èèn uit Enkhuizen uitgenodigd. Het festijn duurde twee dagen en het was een echt volksfeest. Niet alleen trilde de stad als een stemvork van al die muziek, maar er was ook de spanning voor de jeugd door wedstrijden als mastklimmen en hardlopen met hindernissen. En `s avonds werd er gedineerd, waren er concerten en was er dansen in de openlucht. Als klap op de vuurpijl, heel letterlijk, was er ter afsluiting een groots vuurwerk. Jong en oud vergaapte zich aan het Draaiend Fonteinbuffet, de Bengaalse verlichting en de bommen, luchtslangen, vuurpijlen en zwermpotten.
Niets werd door de organisatie aan het toeval overgelaten. Er werd een mooie Feestgids gedrukt die het hele programma bevatte en maar 10 cent kostte. Het stond bol van de advertenties, waaronder diverse van cafés en drankenwinkels (dat laat zich raden). Een aantal ervan is opgenomen in deze publicatie. Maar het waren de foto's van de optocht van de korpsen door de straten van Dokkum die de aanleiding vormden voor deze publicatie. Ze horen tot de vroegste voorbeelden in Dokkum van de reeksen foto's van een bepaald evenement. Ze laten het optreden zien van het muziekkorps, dat weliswaar zelfstandig was, maar nauw verbonden aan de schutterij.
Daarom gaat dit boekje, dat vooral veel, oude foto’s wil laten zien, ook over de schutterij. En dan met name over de Luitenant-Kapelmeester Anthonie J.Wolters (1854-1916), die decennia lang de leiding had over het muziekkorps. Deze schoonzoon van Dokkums burgemeester was zo geliefd, dat zijn begrafenis een minister waardig was, zoveel mensen kwamen er.
 

---

Bijdehande, blauwoogige dolsters: 
Onmisbare schakels in de Friese beugvisserij van de 19de eeuw.
Auteur: G.I.W. Dragt. 2011
Rijk geïll., 84 pp. Prijs € 14,50
 
Bijdehand en blauwoogig, zo werden de jonge dolsters van Wierum omschreven in een krantenartikel uit 1893, kort na de stormramp die het dorp trof. En de bevolking van het eigenaardige dorp werd getypeerd als onbedorven en hoogst sympathiek. De auteur waande zich in een andere wereld en dat was het misschien ook wel. De vissersdorpen in het noordoosten van Fryslân, met name Wierum en Moddergat, bevonden zich op de rand van een nieuwe tijd. Veel zeer oude tradities zouden na 1900 verdwijnen. Daar hoorde ook het opgraven (dollen) van wadwurmen bij door vissersvrouwen die hun rokken verruild hadden voor een broek. Voor een maatschappij, die het nog niet gewend was dat vrouwen de broek aan hadden, was het beeld van dolsters op het wad een bron van verbazing. Dat was het op Ameland, want daar was een soortgelijke visserij, toen in 1734 de prins van Oranje Nassau er op bezoek kwam. Hij werd vergast op de aanblik van dolsters, in een zeer zeldzame en ongewone kleding uitgedost, met mansbroeken aan. En dat was het nog steeds rond 1900.
Dolsters groeven niet alleen de wurmen op, maar deden ze ook aan de haken in het kader van de zogenaamde beugvisserij op schelvis en kabeljauw. Dat was een in heel Nederland en ook daarbuiten gebezigde vorm van visserij, waarbij gebruik werd gemaakt van een kilometerslange lijn die al zeilend op de zeebodem werd neergelaten. Aan die lijn zaten, als knijpers aan de waslijn, korte dwarslijntjes met een haak, strikken of sneuen genaamd. De sneuen werden door de vissers zelf gedraaid op bijzondere apparaatjes die in het Fries koustermoune genoemd werden. Deze mini-lijnbanen, waarvan maar een handvol is bewaard gebleven, staan samen met de dolsters centraal in dit boek. Beide onmisbare schakels in de Friese beugvisserij.

---

---

---

---

 

---

Bekijk ook:
Patronen merk- en letterlappen
Souvenirs

---